معنی تمتع و برخورداری

کامیابی

استمتاع

برخورداری. [ب َ خوَر / خُرْ] (حامص مرکب) تمتع. بهره مندی. کامیابی. متاع. (ترجمان القرآن) (منتهی الارب). متعه. (منتهی الارب). انتفاع. (یادداشت مؤلف). بهره. حظ. (یادداشت مؤلف): و روزگاری سخت دراز از جوانی و ملک برخورداری باشد. (تاریخ بیهقی). که نیکو گرداند خدا برخورداری ما را بتو. (تاریخ بیهقی).و خداوند عالم را از دینداری و نیکو اعتقادی... برخورداری دهاد (فارسنامه ٔ ابن بلخی). گفت این جهان همه ملک تو گردد و ترا بسی از آن برخورداری نبود. (نوروزنامه). و انواع تمتع و برخورداری از مراسم جوانی و ثمرات ملک و دولت ارزانی دارد. (کلیله و دمنه). و انواع تمتع و برخورداری بدان پیوست. (کلیله و دمنه).
رفتم چو ندیدم از تو برخورداری
وز صحبت تو بسی کشیدم خواری.
(سندبادنامه).
در این گفتن زدولت یاریت باد
برومندی و برخورداریت باد.
نظامی.
به برخورداری آمد خواب نوشین
که برناخورده بود از خواب دوشین.
نظامی.
گر تو را صد گنج زر متواری است
از همه مقصود برخورداری است.
عطار.
گه بده گاهی بخور گاهی بدار
اینت برخورداری است از روزگار.
عطار.
هرکس که... دل و زبان با ما راست دارد مال و زن و فرزند و جان بدو ماندو آنکه خلاف اندیشد از آن برخورداری نبیند. (رشیدی).
- برخورداری دادن، امتاع. (منتهی الارب) (تاج المصادر). تمتیع. (المصادر زوزنی) (منتهی الارب) (تاج المصادر بیهقی).
- برخورداری گرفتن، امتاع. استمتاع. (دهار) (ترجمان القرآن). تمتع. (دهار) (المصادر زوزنی) (ترجمان القرآن) (تاج المصادر). تفکه. (تاج المصادر).
- برخورداری نور چشمی، این القاب خاص بدختر نوشتن و هر دو یای تحتانی برای تأنیث دانستن محض خطاست چرا که در فارسی یا برای تأنیث هیچ جا نیامده مگر در هندی و اگر گویند برای متکلم است خصوصیت دختر نمی ماند به پسر هم ثابت میشود بهر صورت این القاب بدختر خالی از کراهیت نیست. (غیاث اللغات) (آنندراج).
- برخورداری یافتن، تمتع. استمتاع. تفکه. (منتهی الارب).
|| معاش و خوراک. || خوشبختی. || جلال و عزت و آبرو. (ناظم الاطباء).

برخورداری. [ب َ خوَر / خُرْ] (اِخ) دهی است از دهستان رومشکان بخش طرهان شهرستان خرم آباد. سکنه ٔ آن 108 تن است. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 6).

تمتع. [ت َ م َت ْ ت ُ] (ع مص) برخورداری گرفتن. (از تاج المصادر بیهقی) (زوزنی) (دهار) (ترجمان جرجانی ترتیب عادل بن علی). برخورداری یافتن. (منتهی الارب) (غیاث اللغات) (آنندراج) (ناظم الاطباء). منفعت گرفتن. (غیاث اللغات). نفع بردن از چیزی به زمان دراز. (از اقرب الموارد). گوارا زندگی کردن با مال کسی و لذت بردن از آن. (از اقرب الموارد). برخورداری و بهره و سود و خوش آیندگی. (ناظم الاطباء). با لفظ یافتن و دیدن و گرفتن و بردن و برداشتن و داشتن از چیزی مستعمل است. (آنندراج). و در بهار عجم نوشته که تمتع بلفظ دیدن و بردن و برداشتن مستعمل است. (غیاث اللغات):
چه مایه کرده بر آن روی لونه گوناگون
به آنکه چشم تمتع کنم به رویش باز.
قریع.
و انواع تمتع و برخورداری برآن پیوست. (کلیله و دمنه). و انواع تمتع و برخورداری از مواسم جوانی و ثمرات ملک و دولت ارزانی دارد. (کلیله و دمنه). آمرزش براطلاق مستحکم شود. آنجا که جهانی از تمتعآب و نان...محروم مانده باشد. (کلیله و دمنه).
گر تمتع نباشد از زر و سیم
چه زر و سیم و چه سفال و حجر.
ابن یمین.
رجوع به دیگر ترکیبهای این کلمه شود.
|| عمره با حج آوردن. (منتهی الارب) (از ناظم الاطباء). به عمره حج کردن حاجی یعنی عمره را با حج آوردن. (از اقرب الموارد) (از کشاف اصطلاحات الفنون). جمع بین افعال حج و عمره در ماههای حج در یکسال بی آنکه با اهل خود مباشرت کند. (از تعریفات جرجانی) (کشاف اصطلاحات الفنون). رجوع به حج شود.

تمتع کردن. [ت َ م َت ْ ت ُ ک َ دَ] (مص مرکب) در بیت زیربمعنی تمتع بردن، تمتع یافتن آمده است:
نکردی تمتع نخوردی نبید
کزین هر دو گردد خرد ناپدید.
نظامی.
رجوع به تمتع و دیگر ترکیبهای آن شود.

استفاده، انتفاع، بهره‌جویی، بهره‌مندی، بهره‌وری، تمتع،
(متضاد) محرومیت

استفاده، برخورداری، بهره‌وری، بهره‌مندی، تلذذ، برخوردار شدن، بهره بردن

بهره مندی تمتع کامیابی.

برخورداری گرفتن، منفعت گرفتن، نفع بردن

برخورداری یافتن، برخوردار شدن، حظ و بهره بردن، بهره‌مند شدن،

بهره‌مندی، کامیابی،

اثمار، متعه

تَمَتُّع، لذت بردن و منتفع شدن بمدت طولانی، متلذذ شدن، عُمْرَه یا حج آوردن (در فارسی هم بیشتر بمعنای استفاده کردن و لذت بردن و بهره برداری گفته میشود)،

(~.) (حامص.) بهره مندی، کامیابی.

2139